Parimet e Demokracisë
Demokracia është më shumë se një mënyrë qeverisjeje – është një sistem vlerash që garanton pjesëmarrje, barazi dhe përgjegjshmëri. Në thelb të saj qëndrojnë disa parime themelore që sigurojnë funksionimin e drejtë dhe përfaqësues të pushtetit. Këto parime nuk janë vetëm teorike, por ndikojnë drejtpërdrejt në jetën e përditshme të çdo qytetari.
Parimet Themelore
Parimet Themelore të Demokracisë janë:
• Sundimi i ligjit – Të gjithë qytetarët dhe institucionet janë të barabartë përpara ligjit. Askush nuk është mbi ligjin.
• Zgjedhje të lira dhe të ndershme – Qytetarët kanë të drejtë të zgjedhin përfaqësuesit e tyre përmes votës së lirë, pa presion apo manipulim.
• Pjesëmarrje qytetare – Demokracia kërkon përfshirjen aktive të qytetarëve në vendimmarrje, jo vetëm përmes votës, por edhe në konsultime publike, peticione dhe debat publik.
• Ndarja e pushteteve – Pushteti ndahet në tre shtylla: legjislativ (parlament), ekzekutiv (qeveri) dhe gjyqësor (gjykata), që kontrollojnë njëra-tjetrën.
• Të drejtat e njeriut – Liria e shprehjes, organizimit, besimit, informimit dhe mbrojtja nga diskriminimi janë thelbësore për një shoqëri demokratike.
Këto parime janë të ndërlidhura dhe sigurojnë një sistem të qëndrueshëm, gjithëpërfshirës dhe llogaridhënës, ku qytetari është në qendër të procesit politik.
Pyetje për reflektim:
Cili nga më poshtë NUK është një parim demokratik?
☐ Zgjedhje të ndershme
☐ Sundimi i ligjit
☐ Pushteti absolut i një lideri
☐ Ndarja e pushteteve
✅ Përgjigjja e saktë: Pushteti absolut i një lideri